Unique Diwali Celebrations in India: భారతదేశంలో దీపావళి పండగకు ప్రత్యేక స్థానం ఉంది. దీపాలు వెలిగించడం, లక్ష్మీదేవి మరియు గణపతికి పూజలు చేయడం, బాణసంచా కాల్చడం ఈ పండగలో ముఖ్యమైన భాగాలు. అయితే, దేశంలోని కొన్ని ప్రదేశాల్లో దీపావళిని ప్రత్యేకమైన రీతిలో జరుపుకుంటారు. జీవితంలో ఒక్కసారైనా ఈ ప్రాంతాల్లో జరిగే వేడుకలను చూడటం ఒక అద్భుత అనుభవం.
![]() |
Unique Diwali Celebrations in India |
దీపావళి - వెలుగుల పండుగ: ‘దీపావళి’ అనే పదం ‘దీపాల వరుస’ అనే అర్థాన్ని ఇస్తుంది. అమావాస్య చీకట్లను తొలగించి వెలుగును పంచే దీపాల పండుగగా ఇది ప్రసిద్ధి చెందింది. చెడుపై మంచి సాధించిన విజయానికి ప్రతీకగా దీపావళి జరుపుకుంటారు. దేశంలోని ప్రతి రాష్ట్రం, ప్రతి ప్రాంతంలో దీపావళిని విభిన్న సంప్రదాయాలతో జరుపుకుంటారు.
Also Read: ఉదయగిరి కోట రహస్యం తెలుసా?
అయోధ్య, ఉత్తరప్రదేశ్: రాముడి జన్మస్థలమైన అయోధ్యలో దీపావళి వేడుకలు అత్యంత వైభవంగా జరుగుతాయి. లక్షలాది మట్టి దీపాలను వెలిగించి నగరం మొత్తం ప్రకాశవంతంగా మారుతుంది. శ్రీరాముడు, సీత, లక్ష్మణుడు, లక్ష్మీదేవి విగ్రహాలను అలంకరించి ఊరేగింపులు నిర్వహించడం ప్రత్యేక ఆకర్షణ. సరయు నది ఒడ్డున జరిగే దీపాల ప్రదర్శనను చూడటం ఒక మరిచిపోలేని అనుభవం.
వారణాసి, ఉత్తరప్రదేశ్: వారణాసిలో దీపావళి రాత్రి మరింత ప్రత్యేకం. ఇక్కడ ప్రజలు నిద్రలేని రాత్రులు గడుపుతూ దీపాల కాంతితో గంగా తీరాలను అలంకరిస్తారు. బాణసంచా ప్రదర్శనలు ఆ రాత్రిని మరింత మంత్రముగ్ధం చేస్తాయి. వారణాసి దీపావళి వేడుకలు హిందూ సంప్రదాయాన్ని ప్రతిబింబిస్తూ, ఆధ్యాత్మిక వాతావరణాన్ని సృష్టిస్తాయి.
జైపూర్, రాజస్థాన్: ‘పింక్ సిటీ’గా ప్రసిద్ధి చెందిన జైపూర్లో దీపావళి సమయంలో వీధులు, ఇళ్లు, దుకాణాలు లైట్లతో ప్రకాశిస్తాయి. ఈ వేడుక పర్యాటకులను విపరీతంగా ఆకర్షిస్తుంది. జైపూర్లో దీపావళి సందర్భంగా అందించే ప్రత్యేక స్వీట్లు కూడా ప్రసిద్ధి చెందాయి. స్థానిక మార్కెట్లు ఈ కాలంలో అద్భుతంగా అలంకరించబడతాయి.
ఉదయపూర్, రాజస్థాన్: సరస్సుల నగరంగా పేరొందిన ఉదయపూర్లో దీపావళి వేడుకలు రాజభవనాల వైభవంతో మరింత అందంగా ఉంటాయి. లాంతర్న్ ఫెస్టివల్, సరస్సులలో ప్రతిబింబించే దీపాల కాంతులు, మెరిసే రాజహవేలీలు అద్భుత దృశ్యాలను అందిస్తాయి. ప్యాలెస్ల పైన జరిగే బాణసంచా ప్రదర్శనలు ఈ వేడుకలను ప్రత్యేకంగా నిలబెడతాయి.
గోవా: గోవాలో దీపావళి వేడుకలు భిన్నంగా ఉంటాయి. ఇక్కడ ‘నరక చతుర్దశి’ను ముఖ్యంగా జరుపుకుంటారు. శ్రీకృష్ణుడు సత్యభామతో కలిసి నరకాసురుడిపై సాధించిన విజయాన్ని స్మరించుకుంటూ, నరకాసురుడి విగ్రహాలను దహనం చేస్తారు. ఇది చెడుపై మంచి సాధించిన విజయానికి ప్రతీక. గోవా దీపావళి సంప్రదాయాలను, సాంస్కృతిక వైభవాన్ని దగ్గరగా అనుభవించేందుకు మంచి ప్రదేశం.
అమృత్సర్, పంజాబ్: బంగారు నగరంగా ప్రసిద్ధి చెందిన అమృత్సర్లో దీపావళి వేడుకలు అద్భుతంగా ఉంటాయి. స్వర్ణ దేవాలయం దీపాల కాంతితో మెరిసిపోతూ భక్తులను ఆకట్టుకుంటుంది. పవిత్ర సరోవర్ చుట్టూ వేలాది దీపాలను వెలిగిస్తారు. ఈ వేడుకలను ‘బంది చోర్ దివస్’గా సిక్కులు జరుపుకుంటారు, ఎందుకంటే ఈ రోజున గురు హరగోబింద్ జీ జహంగీర్ బంధనాల నుండి విడుదలయ్యారు.
ఢిల్లీ: రాజధాని ఢిల్లీలో దీపావళి వేడుకలు అద్భుతంగా ఉంటాయి. వీధులు, ఇళ్లు, మార్కెట్లు అన్నీ దీపాల కాంతితో మెరిసిపోతాయి. ప్రత్యేకంగా మార్కెట్లలో జరిగే దీపావళి కార్నివల్స్, షాపింగ్ ఫెస్టివల్స్ ప్రజలను విపరీతంగా ఆకర్షిస్తాయి. షాపింగ్ ప్రేమికులు దీపావళి సమయంలో ఢిల్లీని తప్పక సందర్శించాలి.
అదనపు ప్రదేశాలు
భారతదేశంలో దీపావళి పండగ కేవలం ఒక పండుగ మాత్రమే కాదు, ఇది సంప్రదాయాల, సంస్కృతుల, భక్తి భావాల మేళవింపు. ప్రతి ప్రదేశంలో దీపావళిని ప్రత్యేకంగా జరుపుకుంటారు. ఒకసారి అయినా ఈ వేడుకలను ప్రత్యక్షంగా చూసి అనుభవించడం జీవితంలో మరపురాని అనుభవంగా నిలుస్తుంది.
అయోధ్య, ఉత్తరప్రదేశ్: రాముడి జన్మస్థలమైన అయోధ్యలో దీపావళి వేడుకలు అత్యంత వైభవంగా జరుగుతాయి. లక్షలాది మట్టి దీపాలను వెలిగించి నగరం మొత్తం ప్రకాశవంతంగా మారుతుంది. శ్రీరాముడు, సీత, లక్ష్మణుడు, లక్ష్మీదేవి విగ్రహాలను అలంకరించి ఊరేగింపులు నిర్వహించడం ప్రత్యేక ఆకర్షణ. సరయు నది ఒడ్డున జరిగే దీపాల ప్రదర్శనను చూడటం ఒక మరిచిపోలేని అనుభవం.
వారణాసి, ఉత్తరప్రదేశ్: వారణాసిలో దీపావళి రాత్రి మరింత ప్రత్యేకం. ఇక్కడ ప్రజలు నిద్రలేని రాత్రులు గడుపుతూ దీపాల కాంతితో గంగా తీరాలను అలంకరిస్తారు. బాణసంచా ప్రదర్శనలు ఆ రాత్రిని మరింత మంత్రముగ్ధం చేస్తాయి. వారణాసి దీపావళి వేడుకలు హిందూ సంప్రదాయాన్ని ప్రతిబింబిస్తూ, ఆధ్యాత్మిక వాతావరణాన్ని సృష్టిస్తాయి.
జైపూర్, రాజస్థాన్: ‘పింక్ సిటీ’గా ప్రసిద్ధి చెందిన జైపూర్లో దీపావళి సమయంలో వీధులు, ఇళ్లు, దుకాణాలు లైట్లతో ప్రకాశిస్తాయి. ఈ వేడుక పర్యాటకులను విపరీతంగా ఆకర్షిస్తుంది. జైపూర్లో దీపావళి సందర్భంగా అందించే ప్రత్యేక స్వీట్లు కూడా ప్రసిద్ధి చెందాయి. స్థానిక మార్కెట్లు ఈ కాలంలో అద్భుతంగా అలంకరించబడతాయి.
ఉదయపూర్, రాజస్థాన్: సరస్సుల నగరంగా పేరొందిన ఉదయపూర్లో దీపావళి వేడుకలు రాజభవనాల వైభవంతో మరింత అందంగా ఉంటాయి. లాంతర్న్ ఫెస్టివల్, సరస్సులలో ప్రతిబింబించే దీపాల కాంతులు, మెరిసే రాజహవేలీలు అద్భుత దృశ్యాలను అందిస్తాయి. ప్యాలెస్ల పైన జరిగే బాణసంచా ప్రదర్శనలు ఈ వేడుకలను ప్రత్యేకంగా నిలబెడతాయి.
గోవా: గోవాలో దీపావళి వేడుకలు భిన్నంగా ఉంటాయి. ఇక్కడ ‘నరక చతుర్దశి’ను ముఖ్యంగా జరుపుకుంటారు. శ్రీకృష్ణుడు సత్యభామతో కలిసి నరకాసురుడిపై సాధించిన విజయాన్ని స్మరించుకుంటూ, నరకాసురుడి విగ్రహాలను దహనం చేస్తారు. ఇది చెడుపై మంచి సాధించిన విజయానికి ప్రతీక. గోవా దీపావళి సంప్రదాయాలను, సాంస్కృతిక వైభవాన్ని దగ్గరగా అనుభవించేందుకు మంచి ప్రదేశం.
అమృత్సర్, పంజాబ్: బంగారు నగరంగా ప్రసిద్ధి చెందిన అమృత్సర్లో దీపావళి వేడుకలు అద్భుతంగా ఉంటాయి. స్వర్ణ దేవాలయం దీపాల కాంతితో మెరిసిపోతూ భక్తులను ఆకట్టుకుంటుంది. పవిత్ర సరోవర్ చుట్టూ వేలాది దీపాలను వెలిగిస్తారు. ఈ వేడుకలను ‘బంది చోర్ దివస్’గా సిక్కులు జరుపుకుంటారు, ఎందుకంటే ఈ రోజున గురు హరగోబింద్ జీ జహంగీర్ బంధనాల నుండి విడుదలయ్యారు.
ఢిల్లీ: రాజధాని ఢిల్లీలో దీపావళి వేడుకలు అద్భుతంగా ఉంటాయి. వీధులు, ఇళ్లు, మార్కెట్లు అన్నీ దీపాల కాంతితో మెరిసిపోతాయి. ప్రత్యేకంగా మార్కెట్లలో జరిగే దీపావళి కార్నివల్స్, షాపింగ్ ఫెస్టివల్స్ ప్రజలను విపరీతంగా ఆకర్షిస్తాయి. షాపింగ్ ప్రేమికులు దీపావళి సమయంలో ఢిల్లీని తప్పక సందర్శించాలి.
అదనపు ప్రదేశాలు
- మథుర, వృందావన్: శ్రీకృష్ణుడి జన్మస్థలాల్లో దీపావళి వేడుకలు ప్రత్యేక పూజలు, భజనలతో జరుగుతాయి.
- కోల్కతా, పశ్చిమ బెంగాల్: ఇక్కడ దీపావళిని ‘కాళీ పూజ’తో జరుపుకుంటారు. నగరం మొత్తం దీపాలతో పాటు ఆధ్యాత్మిక శోభను కలిగిస్తుంది.
- మదురై, తమిళనాడు: ఇక్కడ దీపావళి రోజున ఆలయాలు ప్రత్యేక అలంకరణలతో ముస్తాబవుతాయి.
భారతదేశంలో దీపావళి పండగ కేవలం ఒక పండుగ మాత్రమే కాదు, ఇది సంప్రదాయాల, సంస్కృతుల, భక్తి భావాల మేళవింపు. ప్రతి ప్రదేశంలో దీపావళిని ప్రత్యేకంగా జరుపుకుంటారు. ఒకసారి అయినా ఈ వేడుకలను ప్రత్యక్షంగా చూసి అనుభవించడం జీవితంలో మరపురాని అనుభవంగా నిలుస్తుంది.